|
|
Zabezpieczenia w instalacjach elektrycznych.
Warunki jakie powinny spełniać zabezpieczenia stosowane w instalacji elektrycznej:
- chronić obwód przed przeciążeniem zbyt dużym prądem pobieranym przez zasilane urządzenia
- chronić instalację przed skutkami zwarć spowodowanych uszkodzeniem izolacji przewodów lub
urządzeń bądź będących wynikiem nieuwagi lub niewiedzy użytkowników
- wyłączać spod napięcia obwód, w którym nastąpiło uszkodzenie
Najstarszym rozwiązaniem, ale wciąż jeszcze popularnym, jest bezpiecznik z wkładką topikową.
Składa się on ze wstawki dolnej i wkładki topikowej dostosowanej do prądu obciążenia
zabezpieczonego obwodu, najczęściej 10 lub 16A oraz główki, w której umieszcza się wkładkę topikową.
Bezpieczniki topikowe są urządzeniami niezapewniającymi dostatecznie szybkiego wyłączenia
uszkodzonego obwodu, dlatego można je stosować obecnie tylko w obwodach zasilających jako
zabezpieczenie przelicznikowe. W obwodach zalicznikowych (odbiorczych) należy stosować wyłączniki nadprądowe.
Oczywiście musi być zastosowana zasada selektywności działania między tymi zabezpieczeniami.
Wyłączniki nadprądowe wyposażone są w zwłoczny wyzwalacz termiczny (bimetalowy), reagujący na trwałe przeciążenie
zbyt dużym prądem, oraz w bezzwłoczny wyzwalacz elektromagnetyczny, zapewniający ochronę przed skutkami zwarć.
Przy doborze wyłączników nadprądowych należy zwracać uwagę na charakterystyki czasowo-prądowe,
które podawane są przez producentów.
Trzeba też uwzględniać spodziewane obciążenie obwodu oraz obciążalność prądową przewodów.
W instalacjach domowych najczęściej stosuje się wyłączniki nadprądowe jednobiegunowe na prąd znamionowy 10 względnie 16A.
Wyłączniki instalacyjne nadprądowe o charakterystyce B służą do ochrony odbiorników niewrażliwych
na przeciążenia termiczne i o małych prądach rozruchowych, czyli do zabezpieczenia obwodów zasilających urządzenia oświetleniowe i grzejne.
Wyłączniki o charakterystyce C należy stosować w obwodach zasilających silniki
o niewielkich mocach, rzędu od części kilowata do kilku kilowatów.
Zaś wyłączniki o charakterystyce D są przeznaczone do zabezpieczenia obwodów zasilających duże silniki,
zatem w domach jednorodzinnych rzadko znajdują zastosowanie.
Polskie normy przewidują, a w niektórych przypadkach wręcz nakazują (łazienki, pomieszczenia z basenem itp.)
stosowanie w instalacjach elektrycznych wyłączników ochronnych różnicowoprądowych, które skonstruowano na świecie
już w latach 30 XX wieku. Jednak w instalacjach zaczęto je stosować dopiero w latach 60 XX wieku, a w Polsce jeszcze później.
Aparaty te szybko się rozpowszechniły, gdyż stwierdzono, że dzięki nim zmniejszyła się od 3 do 5 razy liczba śmiertelnych
porażeń prądem elektrycznym. Wyłącznik ochronny różnicowoprądowy jest wyposażony w element wykrywający upływ prądu
do ziemi w chronionej instalacji, tzw. transformator Ferrantiego. Upływ taki może być spowodowany kontaktem bezpośrednim
człowieka z częścią znajdującą się pod napięciem lub po dotknięciu fragmentu o osłabionej izolacji.
Inną przyczyną upływu prądu mogą być uszkodzenia instalacji lub zasilanych z niej urządzeń elektrycznych.
|
|